آیا تشخیص سن متقاضی پناهندگی می تواند برای او امنیت حقوقی داشته باشد؟
یکی از چالشهای بحث برانگیز پس از موج گسترده پناهندگان در سال 2015 و پذیرش تعداد بسیاری ازکودکان و نوجوانان تنهایی که بعنوان پناهنده به سوئد می آمدند، تشخیص سن و سال آنان بود که انجام می شد و هنوز هم بوسیله پشتیبانی با تکنیکهای پزشکی یا بدون آن انجام می شود. تشخیص سن آنها و نوشتن سن شان و اعلام آن به مقامات مربوطه مبدل به یک رسوایی شد که تا به امروز همچنان ادامه دارد و خاتمه نیافته است.
نویسنده : اینگرید اِکِرمَن مورخ 25 مارس 2021
عکس متعلق به یک نوجوان بنام موئیسی که تنها و برای پناهندگی به سوئد آمده است . این تصویر او چند ماه پس از ورودش به سوئد است.
آشکار است که اداره امور مهاجرت با نظر مساعد دولت تا جائیکه می تواند تلاش دارد تا افراد ی را که به تنهایی برای پناهندگی به سوئد آمده اند را مشمول اخراج نماید . مورگان یوهانسون وزیر امور مهاجرت در پائیز سال 2016 اعلام نمود که : ” ما نمی توانیم مسئولیت پذیرش همه پسر بچه های خاورمیانه را بپذیریم. ” این اظهارات وی قبل از شروع پروسه رسیدگی به خیل عظیمی از درخواستهای پناهندگان افغانی در سوئد بود. بسیاری از این پناهندگان در سایر کشورها بعنوان پناهندگان وبدون هر نوع اوراق هویتی بوده اند و نمی توان سن آنان را تشخیص داد و مدرسه ای هم نرفته اند که بتوان از روی اسناد آن مدرسه هویت آنان را تشخیص داد تعدادی از آنان هم اوراق هویتی داشته اند لکن در طول مهاجرت بنا بدلایل مختلف از جمله اینکه مجبور شده اند هرچه دارند دور بریزند تا بتوانند سبکتر به حرکت خود ادامه دهند یا آنکه از غرق شدن خود در دریای مدترانه جلوگیری کنند، آن اوراق هویتی خود را از دست داده اند . تعدادی از آنان تلاش نموده اند از سفارت خود در استکهلم اوراق هویتی خود را از طریق افغانستان تهیه کنند. اداره امور مهاجرت این اسناد را تایید نمی کند زیرا کلیه اسناد واصله از افغانستان می توانند براحتی جعل شده باشند. زمانیکه دسترسی به هیچکدام از این اسناد امکان نداشته باشد لازم است که بر روی آنان تشخیص سن و سال صورت بگیرد و اداره امور مهاجرت انجام این کار را بطور کامل به سازمان پزشکی قانونی سوئد سپرد تا آنها از نظر پزشکی سن و سال متقاضیان را تشخیص دهند.
تشخص سن و سال و حقوق بشر
تعدادی از سازمانهای بین المللی در موضوع تشخیص سن و سال کودکان در زمانیکه سن آنان مشخص نیست ، توصیه هایی در زمینه لزوم رعایت حقوق کودکان دارند. براساس کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل افراد زیر 18 سال کودک محسوب می شوند . حقوق آنها و معاش آنان بایستی از سوی جامعه رعایت و تامین شود . بعنوان مثال رفتن به مدرسه و سرپرستی و بهداشت و درمان آنان لازم است که از سوی جامعه تامین گردد. بچه های تنها یی که به سوئد آمده اند بچه های بی سرپرستی هستند که. متقاضی پناهندگی هستند ( BUV )
کمیساریای عال امور پناهندگان د رگزارش خود می نویسد که در موضوع کودکی که متقاضی پناهندگی است، اصل مصالح کودک است . (2)
تشخیص سن کودک نباید به صورت یک قاعده روتین دربیاید بلکه تنها بایستی زمانی از آن استفاده شود که سن اعلام شده از سوی او مورد تردید و سوال قرار بگیرد. امکان اشتباه در تشخیص سن بسیار بالاست و در همه موارد تشخیص سن بطور تخمینی انجام می شوند.
براساس اعلام واحد پناهندگی سازمان ملل EASO تشخیص سن فقط در زمانی انجام گردد که در اسناد یک فرد تردید وجود داشته باشد که آیا او کودک است یا خیر . این اختلاف بایستی با دید مثبت بررسی شود (3) در مرحله اول بایستی مدارک مورد بررسی قرار بگیرند در مرحله دوم از روشهای غیر پزشکی مانند مصاحبه و تشخیص های روانشناسی استفاده شود . پس از آنکه این روشها مورد استفاده قرار گرفتند و نتیجه ای حاصل نشد می توان بوسیله تصویربرداری از ناحیه شکم ( MR) به تشخیص سن متقاضی اقدام نمود. در صورت حصول اشتباه در محاسبه حداقل سن وی مورد استفاده و استناد قراربگیرد.
شورای اروپا در این باره اعلام می دارد که تشخیص سن تنها زمانی بایستی انجام گیرد که در جهت منافع کودک باشد و نبایستی رفتار با یک کودک همچون رفتار بایک بزرگسال باشد(4)
براساس توافقنامه اروپایی انگشت نگاری فقط بایستی در مورد افراد متقاضی پناهندگی بالای 14 سال انجام گردد . نتیجه انگشت نگاری در مرکز EURODAC به این منظورمورد تطبیق قرار خواهد گرفت که مشخص شود فرد در کدام کشورهای اروپایی تاکنون درخواست پناهندگی داده است و یا آنکه آیا او مجرم است و آیاتحت تعقیب بین المللی قرار دارد یا خیر.
لحاظ نمودن جنبه های اخلاقی در تشخیص سن
در رابطه با بررسی و تشخیص سن متقاضی پناهندگی به روشهای پزشکی اداره تامین اجتماعی تاکید بر رعایت جنبه های اخلاقی نیز دارد (5) در زیر تعدادی از این نقطه نظرات مطرح می شوند.
انسان بایستی متوجه اختلافات فرهنگی احتمالی باشد . به این معنی که بایستی نسبت به گزارشهای ارائه شده از سوی فرد متقاضی پناهندگی سوء ظن قوی داشت که از جمله آنها اعلام سن و سال به مقامات و تشخیص سن متقاضی است.
چنانچه عدم اطمینان زیادی نسبت به متقاضی وجود داشته باشد بهتر است دقت کنیم که خود را از این مسئله آزاد کنیم تا آنکه در این موضوع درگیر شویم . زیرا مشکل زمانی بزرگتر خواهد شد که به فرد متقاضی محافظت بیشتری بدهیم در صورتیکه او نیاز به محافظت کمتری داشته است یا آنکه برای فرد متقاضی محافظت کمی در نظر بگیریم در حالیکه او اصلا مستحق گرفتن محافظت نبوده است .
بایستی تا حد ممکن روشهای تشخیص سن را قابل اطمینان نماییم تا آنکه در دراز مدت یا کوتاه مدت حساسیتهای گروهای اقلیت در جامعه را برنیانگیزد و آن را زیر سوال نبرند.
مستندات قانونی و حقوقی و موضع گیریها
اداره امور مهاجرت بایستی نسبت به سن احتمالی فرد متقاضی بعنوان بخشی از هویت نامبرده اعلام موضع کند و اینکه آیا او یک کودک است یا آنکه یک بزرگسال است . به معنای آنکه آیا متقاضی زیر 18 سال است یا آنکه بالای 18 سال می باشد.(6)
از محتوای اعلامیه شورای قوانین در سال 2017 در مورد روند پناهندگی چنین بر می آید که اداره امور مهاجرت مسئولیت کلی در رسیدگی به این موضوع را دارد . (7) در زمینه پناهندگی بخصوص وقتی مسئله مربوط به یک کودک است اداره امور مهاجرت مسئولیت بزرگتری در زمینه روش پناهندگی وی خواهد داشت . تشخیص سن متقاضی به روش پزشکی تنها یکی از روشهای اثباتی مورد استفاده خواهد بود. در همه موارد بایستی موضوع مورد بررسی قرار بگیرد .
از نظرموضع گیری حقوقی اداره امور مهاجرت در سال 2018 می نویسد : ” تشخیص سن متقاضی از این نظر بسیار دارای اهمیت است که چنانچه کودک باشد با هدف مبارزه با قاچاق انسان و یا مبارزه با ازدواج کودکان بایستی محل و محیط مناسبی برای زندگی وی درنظر گرفته شود . همچنین از هدر رفتن منابع جامعه جلوگیری نمود. به این معنی که اگر کودک نباشد و بزرگسال باشد بطور اشتباهی امکانات این امکانات در اختیارش قرار نگیرند .” (8)
متقاضی بایستی سن خود را اثبات کند . در مقابل بایستی این اثبات وی مورد بررسی قرار گیرد و هر نوع سند و مدرکی مورد راستی آزمایی واقع شود. زمانیکه مسئله ای ثابت نشد بایستی ببینیم چگونه می توان آن را ثابت نمود. روش تشخیص پزشکی از جمله یکی از سایر روشها خواهد بود. گزارشهای شفاهی می توانند مکمل مستندات کتبی باشند. از این نوع گزارشها در اثبات کردن موضوع قبلا هم استفاده شده است (9)
سن و سال و متقاضی پناهندگی در سوئد
طبق قوانین سوئد تا مرز 18 سالگی محدوده سنی الزام آور است . بدین معنی که فرد تا این سن حق گرفتن سرپرست و قیم ، حق رفتن به مدرسه ، حق شروع تحصیل در دبیرستان ، حق گرفتن اجازه اقامت طبق قوانین قدیمی و جدید دبیرستانها ، حق دریافت یارانه معیشتی از اداره تامین اجتماعی و هر نوع درمان مورد نیاز را خواهد داشت ( 10) . بررسی موضوع پناهندگی کودک بایستی با توجه به قوانین و منطبق با قانون کنوانسیون حقوق کودکان صورت بگیرد و لازم است که اطلاعات و شرایط موطن اصلی کودک نیز مورد نظر باشند. (11)
چنانچه فرد زیر سن قانونی باشد بحث حفاظت و حمایت از وی نیز مطرح است . برای حمایت از وی بایستی به وی اجازه اقامت داده شود . در صورتیکه بحث اخراج وی مطرح باشد بایستی در آن سو ودر جایی که قرار است به آنجا فرستاده شود طرف گیرنده این کودک لزوما مشخص باشد که آیا سازمان امور کودکان است یا اینکه یک پرورشگاه است و یا آنکه فردی از اقوام وی پذیرای وی می باشد . مسئولیت نظارت بر طرف گیرنده این کودک بر عهده اداره امور مهاجرت است .
زمانی که فردی از سوئد درخواست پناهندگی می کند و سن خود را در هنگام ثبت در سوئد زیر 18 سال اعلام می نماید در حالیکه فاقد گذرنامه و سایر اوراق هویتی است که هویت وی را تایید کنند، تشخیص سن او ابتدا بر عهده مسئول پرونده وی در اداره امور مهاجرت خواهد بود (12)
هرکس که قبل از تاریخ 1 فوریه 2017 درخواست پناهندگی نموده است دردرخواست وی تا زمانیکه تصمیم درمورد وی اتخاذ شود سن وی در همان زمان درخواست مبنا قرار می گیرد.(13) برای افرادی که پس از 1 فوریه 2017 درخواست پناهندگی نموده اند در همان ابتدا تشخیص سن آنان بایستی انجام شود و هر چه سریعتر در مورد آنان یک تصمیم موقت اتخاذ شود (14) این تصمیم تا زمان تصمیم گیری درباره اجازه اقامت وی معتبر خواهد بود. هدف از این اقدام آنست که امکاناتی که قرار است در اختیار یک کودک باشد در اختیار یک فرد بزرگسال قرار نگیرد. نتیجه هم آن است که کودکی که به اشتباه در هنگام ورود به سوئد بزرگسال تلقی می شود از مزایا و حقوق کودک بودن برخوردار نخواهد شد بعنوان مثال رفتن به مدرسه .
در موضوع پناهندگی تشخیص سن متقاضی بعنوان بخشی از کنترل هویت وی می باشد . چنانچه سن اعلام شده از سوی متقاضی پذیرفته نشود منجر به این خواهد شد که کل داستان پناهندگی را که وی تعریف خواهد کرد نامطمئن و غیر واقعی تلقی شود .(15)
اداره امورمهاجرت براساس توصیه سال 2017 شورای قوانین در مورد پروسه قبلی پناهندگی قبل از تخمین سن و سال متقاضی پناهندگی انجام تشخیص سن با روش پزشکی را به وی پیشنهاد می کند (16) چنانچه او از انجام این کار سربازبزند نشان دهنده آنست که او سن خود را احتمالا زیر حد قانونی اعلام نموده است . در آن صورت سن وی را 18 سال می نویسند. (17) و (18) . این تصمیم اداره امور مهاجرت قابل اعتراض خواهد بود.
طبق آیین نامه شماره 37 مصوب در سال 2007 دادگاه امور مهاجرت زمانی به این نوع شکایات در زمینه تردید در اظهارات متقاضی رسیدگی خواهد شد که همه اسناد و مدارک قابل دسترس ارائه شوندو هیچ شک و شبهه ای در ادعای متقاضی وجود نداشته باشد.
بر اساس رویه جدید اداره امور مهاجرت کلیه افرادی که قبل از تاریخ 25 نوامبر 2015 برای درخواست پناهندگی وارد سوئد شده باشند و در آن هنگام کودک بوده اند براساس قانون قبلی اتباع بیگانه در مورد آنان تصمیم گرفته خواهد شد . در آوریل 2016 قانون موقت باجراء گذارده شد . براین اساس افرادی که تنها به سوئد می آیند و بالای 15 سال سن دارند و هیچ پذیرنده ای هم در موطن خود نداشته باشند تا سن 18 سال می توانند بجای اجازه اقامت دائم ، اجازه اقامت موقت دریافت کنند. این رویه جدید در جولای 2016 تبدیل به قانون موقت شد و بعنوان همان قانون موقت به اجراء درآمد (19) و (20) . براساس رویه دیگر اداره امور مهاجرت موسوم به KFA1 ، افرادی که در هنگام ورود به سوئد کودک محسوب شوند می توانند بدون آنکه اجازه اقامت داشته باشند نزد خانواده ها زندگی کنند و به مدرسه بروند تا زمانیکه به سن 18 سالگی برسند . در این سن نیز تصمیم به اخراج آنان از سوئد گرفته می شود.
تشخیص سن در هنگام ورود به سوئد
زمانیکه افراد متقاضی پناهندگی به سوئد وارد می شوند و فاقد اوراق هویتی باشند و اظهار دارند که زیر سن قانونی هستند صرفنظر از ادعای آنان در بدو ورود سن آنان تشخیص داده می شود . چنانچه فرد بزرگسال باشد در اردوگاه بزرگسالان جا داده می شود و از امکاناتی که برای کودکان در نظر گرفته شده است استفاده نخواهد نمود.
اداره امور مهاجرت این رویه را مرحله بندی نموده است (21) برای آن دسته از افراد متقاضی که تردیدی در بزرگسالی انها وجود ندارد موضوع را طبق آنچه که واضح است مورد رسیدگی قرار خوا هد داد .
فردریک بِه یِر مسئول امور حقوقی اداره امور مهاجرت ( متولد سال 1963 ) کارآیی این رویه را چنین توضیح می دهد(22)
معاینه چشمی، با این روش که فرد را در هنگام ورود به سوئد یا پس از آن درسایر مراحل پناهندگی با چشم نگاه کرده و سن او را تشخیص دهیم (23) (24). طی سالهای 2015 و 2016 بسیاری از جوانانی که برای درخواست پناهندگی وارد سوئد شدند با این روش سن آنان تشخیص داده شد . انجام این روش و تنها نگاه با چشم آنهم از سوی یک مسئول پرونده بی تجربه کافی است که تعداد بسیاری از این افراد که در پائیز سال 2015 وارد سوئد شده اند اشتباه تشخیص داده شده باشند. این روش از سوی نشریه روزنامه رسمی سوئد مورد انتقاد قرار گرفت (25) (26) . نویسنده مطلب تورد اریکسون تخمین میزند که با این روش حدود 2500 نفر مورد ارزیابی قرارگرفته اند.
این روش معاینه چشمی در مراحل بعدی پروسه پناهندگی و در مصاحبه های پس از آن تردیدهایی را بوجود آورد (27 ) علت آن بود که بسیاری از افراد مورد معاینه بزرگسال بودند و بلکه بالای 20 سال داشتند که سابقا در معاینه چشمی در مورد آنان اشتباه شده بود .
تشخیص سن متقاضیان در پروسه پناهندگی
هیچ روش مطمئنی برای تشخیص سن یک فرد خردسال وجود ندارد. در سال 2016 زمانیکه روش پزشکی و ارزیابی های اجتماعی برای تشخیص سن افراد متقاضی پناهندگی اعلام شد هیچ تحقیق و مطالعه مدونی در باره آن بغیر ازروش انجام تصویربرداری صورت نگرفته بود ( 28) (29)
از سال 2000 به بعد اداره امور مهاجرت از روش تصویربرداری از دندانها و یا مچ دست برای تشخیص سن افراد متقاضی پناهندگی استفاده نموده است. اداره امور اجتماعی در سال 2008 بدلیل اشتباهات عدیده ای که در این روش بوجود آمده بود به آن اعتراض نمود . پس از آن تعداد بسیاری از پزشکان از تشخیص سن افراد با این روش خودداری نمودند. سپس نظر مسئولین پرونده های متقاضیان مبنا قرار گرفت .
در پایان سال 2016 اداره امور مهاجرت نحوه تشخیص سن متقاضیان پناهندگی را چنین شرح می دهد(31):” در مورد سن افراد در پروسه پناهندگی سوال خواهد شد. در مراحل پناهندگی بایستی هویت فرد مشخص و چگونگی محافظت از وی مورد بررسی قرار بگیرد. در بخش هویت فرد لازم است که سن وی تشخیص داده شود . در صورتیکه سن او زیر 18 سال تشخیص داده شود ، اداره امور مهاجرت نیز همه موارد اعم از مصاحبه شفاهی با وی و سایر ارزیابی ها و مدارک کتبی را هم در نظر می گیرد تا سن وی را تعیین کند . توجه شود که مقامات ذیربط سن افراد متقاضی را تعیین نخواهند کرد بلکه این موضوع تشخیص داده خواه شد که آیا فرد زیر 18 سال است یا بالای 18 سال می باشد. ” اداره امور مهاجرت کنترل های کیفی خود را در این زمینه انجام خواهد داد”.
در سال 2016 بخش حقوقی اداره امور مهاجرت گزارشی را منتشر کرد که در آن 145 موضوع پناهندگی مورد ارزیابی قرار گرفته بودند (32) در این موارد که بررسی شده بودند 4 زمینه بهبود یافته بودند . تشخیص سن افراد در همه مواردصحیح نبوده اند . در مصاحبه های شفاهی در قسمت سن و سال نقصهایی وجود داشتند. متقاضیان هم مدارک کافی در مورد سن خود ارائه نمی دادند و در داستانهایی که در باره زندگی خود تعریف می کردند بخصوص در زمینه سن شان کمبودها و نقص هایی دیده می شد. در پرونده آنان اسناد اشتباهی وجود داشت.
میکائیل ریبِن ویک مدیرکل اداره امور مهاجرت همچون مورگان یوهانسون وزیر دادگستری و وزیر اداره امور مهاجرت ( از حزب سوسیال دمکرات) با استناد به احکام دادگاههای امور مهاجرت از اینکه احکام صادره همواره مورد اعتراض قرار می گیرند شکایت دارند . محققین مربوطه هم دادگاههای امور مهاجرت را زیر سوال می برند. آنها معتقدند که هیچ تضمین و امنیت حقوقی در این زمینه وجود ندارد .(33) (34) طبق رویه معمول، دادگاههای امور مهاجرت و دادگاههای تجدیدنظر امور مهاجرت تشخیص اداره امور مهاجرت را می پذیرند بی آنکه خودشان بررسی و تشخیص مستقلی از موضوع و اثبات آن داشته باشند .( به فصل 4.1 مراجعه شود )
اعتراض به نحوه تشخیص سن افراد متقاضی پناهندگی
جامعه مدنی خیلی زود نسبت به روشهای خودسرانه تشخیص سن اعتراض نمود. در بسیاری از موارد که سن این افراد قابل تشخیص نبود که زیر سن قانونی باشند حتی حاضر به تکرار معاینه چشمی هم درباره آنان نبودند. یا افرادی که زیر سن قانونی بودند بدون ملاحظه و دقت سن آنان را 18 سال و یا بیشتر می نوشتند . گواهی های صادره از طرف آموزگاران ، خانواده ها ، دبیر اداره رفاه اجتماعی و حتی پزشکان اطفال را معمولا نمی پذیرفتند و این گواهی ها از طرف مسئولین بی تجربه رسیدگی به پرونده متقاضیان با عناوینی مانند ” تشخیص های ذهنی ” یا ” تشخیص های غیر علمی ” رد می شدند.
اسنادی را هم که متقاضیان پناهندگی از کشورشان ارائه می کردند از قبیل مدارک مدرسه ، گواهی تزریق واکسن ها، تذکره ( شناسنامه افغانستان ) و گذرنامه دارای کیفیت پائینی بودند و ارزش اثبات موضوع را نداشتند .
شورای عالی امور پناهندگان ( FARR) می نویسد : ” تعداد بسیار زیادی از نوجوانان که در سنین 15 تا 16 ساله بودند از پائیز سال 2016 با سن بالاتری ثبت شدند . بی آنکه هیچ نوع تشخیص پزشکی بر روی آنها صورت گرفته باشد. جوانانی هم بودند که سن خود را اشتباه اعلام کرده بودند – که این قابل درک است . اداره امور مهاجرت این اقدام را در سطح انبوه و بدن تمایز بین افراد انجام داده است. دربین کودکان تنهای افغانی که برای پناهندگی در پائیز سال 2016 به سوئد آمدند سن آنها را یک شبه 18 ساله نوشتند در حالیکه آنها مدارکی در دست داشتند که تایید می کرد که آنها زیر سن قانونی وکودک هستند.
شورای مذکور به تعدادی از موارد پناهندگی اشاره و 20 مورد از آنها را بررسی نموده است (37) در همه این موارد کودکان بعنوان بزرگسال معرفی شده اند . هر نوع مدارک و گواهی هایی هم که بطور مستند سن آنها را اعلام و اثبات نموده است بدون ملاحظه کنار گذاشته شده اند. حتی در برخی موارد گواهی تشخیص سن این افراد از سایر کشورهای اتحادیه اروپا وجود دارند که سن آنها را زیر 18 سال اعلام نموده اند . لکن در تصمیم اداره امور مهاجرت قید شده است که : ” تو برگسال هستی ”
ما مدافع اینگونه گزارشهایی که گفته می شود : ” مادرم کور است و یک گوشش هم نمی شنود و پدرم هم بمب گذاری میکند ” نیستیم مسئله ما تشخیص اشتباه سن افراد متقاضی است ( 38) بطور مثال چرا فردی که سنش 13 سال است او را 14 ساله می نویسند که مشمول انگشت نگاری شود؟ این تنها چیزی است که تا سن 18 سال از فرد متقاضی پناهندگی گرفته می شود. (39) یا آن پسری که عکس او در تذکره ( شناسنامه) افغانی اش وجود دارد و سن او را ثابت می کند. چرا این تذکره افغانی را بعنوان سند هویت فرد نمی پذیرند . پسر بچه دیگری که در هنگام ورود به سوئد 12 ساله بود و در زمانیکه لازم بود سن او را بنویسند او را 14 ساله نوشتند. آن پسر اظهار می داشت که سن و را به این دلیل 14 سال نوشتند که بتوانند از او انگشت نگاری کنند . بعد هم به او قول دادند که پس از انگشت نگاری دوباره سن او را کاهش خواهند داد. لکن آنها به قولشان عمل نکردن و سن او را هم کاهش ندادند . وقتیکه او به این موضوع اعتراض نمود با عنوان محرمانه بودن موضوع او را از اعتراض منصرف نمودند.
مرکزحقوق پناهندگان(که نام سابق آن شورای مشورتی بود)به اداره امورمهاجرت چنین توصیه می کند: ” خودش ( اداره امور مهاجرت ) برکیفیت کارش نظارت داشته باشد.(40) نتیجه این نوع نظارت نیز بوضوح نشان دادکه تشخیص تاریخ تولد و سن کودکان با روشهای جاری چندان مورد اطمینان نیستند و نتیجه قابل اطمینانی را حاصل نمی کنند. ”
آنه رامبری ، رئیس جامعه وکلا معتقد است که در جاییکه بنظر اداره امور مهاجرت اسناد کافی برای تشخیص سن افراد وجود ندارد ، وکلا نبایستی در تشخیص سن افراد دخالت داشته باشند. (41)
وکیل اِوا وِرس مارک معتقد است که این وضعیت و بخصوص شرایط حقوقی آن بسیار گیج کننده است.(42)
بازرسی های صورت گرفته از واحدهای بررسی موضوع پناهندگی توسط نماینده دادستانی حاکی از آنست که در پیرامون اقدامات انجام شده در سالهای 2016 و 2017 سوال های فراوانی در زمینه های زیر وجود دارند.
نوشتن سن افراد (43) (44) ( 45) (46) از جمله نوشتن کلمه ”شرایط موجود ” که در موارد مختلف در واحدهای رسیدگی به موضوع پناهندگی بطور مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. غالبا هویت فرد و سن و سال وی از هم تفکیک نشده اند. انگیزه مسئول پرونده از تشخیص و نوشتن سن و سال افراد و تصمیم در باره آن متفاوت بوده است . گاهی هم هیچ انگیزه ای نداشته است . به هر نوع گواهی از سوی آموزگار ، کارشناس اداره تامین اجتماعی، پزشک و غیره ترتیب اثری داده نشده و آنها را بدون هر نوع اظهار نظری کنار گذاشته اند .
پس از انجام یک بررسی در مالمو روزنامه رسمی اظهارات کمیته امور اجتماعی را در این باره منعکس می نماید . او چنین اظهار می دارد ( 47) :” من این نوع برخورد اداره امور مهاجرت با این گواهی ها را نمی پذیرم آنها معتقدند که این گواهی ها ارزش اثباتی ندارند. پس ایده این گواهی ها چیست ؟ اگر ارزش ندارند چرا درخواست می کنند که این نوع گواهی ها ارائه شوند”
در ژانویه 2017 تعدادی از افراد حقیقی شکایتی را در 6مورد پناهندگی که در انها اداره امور مهاجرت سرخود تصمیم گرفته بود تنظیم و به مراجع قضایی ارائه نمودند. مراجع قضایی بدون هر گونه اقدامی این شکایت را مسکوت گذاردند ( 48)
بنا به نظر کمیساریای عالی امور پناهندگان ( UNHCR) در تشخیص سن و سال که در پروسه پناهندگی صورت می گیرد لازم است که یک ارزیابی کلی صورت گیرد. (49) روش پزشکی برای تشخیص سن و سال تنها یکی از روشها بوده و در صورتیکه سایر روشها در مورد فرد پاسخ نداد و در آنها نتیجه ای حاصل نشد به این روش متوسل شوند. در زمانیکه تشخیص سن افراد در اولین مرحله انجام می شود لازم است که سرپرست یا قیم فرد نیز در آن حاضر باشد .
آن متقاضی پناهندگی که اظهار می دارد که زیر سن قانونی است بایستی تا زمانیکه هیچ تصمیمی در باره وی اجراء نشده ( یعنی پس از صدور حکم و پس از خاتمه رسیدگی به اعتراضیه ) این اظهار وی را پذیرفت. چنانچه بازهم در مورد سن وی تردید وجود داشت بایستی مرجع قضایی به آن رسیدگی کند.
نواحی شهری ( کمونها ) معمولا به تشخیص های اولیه سن و سال متقاضیان پناهندگی که در بدو ورود آنان به سوئد نوشته شده است اعتراض دارند .(50) تنها در موارد کمی این تشخیص سن درست بوده و در سایر موارد با اختلاات 3 تا 4 ساله سن آنان تشخیص داده شده است . این نوع تشخیص کمونها را در جای دادن این افراد در پرورشگاهها دچار مشکل می سازد . مسئولین پرونده های آنان در اداره امور مهاجرت در بیشتر موارد سن آنان را 3-2 سال بیشتر نوشته اند. فردی که 14 ساله است در بدو ورود به سوئد سن وی را 18 ساله نوشتند . یک فرد 12 ساله را 15 ساله یا 16 ساله نوشتند زیرا تشخیص پزشکی وی 18 یا 19 ساله بوده بوده است یا یک فرد 12 ساله را 15 ساله نوشتند.
خاتمه
در بهار سال 2017 اداره امور مهاجرت از روش جدیدی برا ی تشخص سن افراد متقاضی پناهندگی استفاده نمود. این روش از سوی سازمان پزشکی قانونی ارائه شده و شامل تصویربرداری از زانوی چپ و تومو گرافی رایانه ای تصاویر به شکل هوشمند بود . ما از این روش استقبال نمودیم و گفته شد که تنها در 10 درصد موارد امکان بروز اشتباه در مورد تشخیص سن پسربچه ها وجود خواهد داشت . متاسفانه زمانیکه دریافتیم که در این روش هم هیچ نوع امنیت حقوقی وجودندارد بسیار ناراحت شدیم .
تعداد کودکان بدون سرپرست که در سالهای 2016 الی 2018 در سوئد با تشخیص پزشکی یا بدون تشخیص پزشکی مورد تشخیص سن و سال قرار گرفتند 12410 نفر بودند(51) و ما نمی دانیم که سن چه تعداد از این افراد به اشتباه 18 ساله یا بیشتر نوشته شدند.
نوشتن سن و سال این افراد برای امکان دریافت اجازه اقامت بسیار بااهمیت است. از این گروه آن دسته از افرادی که سن آنها زیر 18 سال نوشته شده بود 79 درصد پاسخ منفی گرفتند و در بین افرادی هم که سن آنها بالای 18 سال نوشته شده بود 64 در صد پاسخ منفی دریافت کردند . ( 52 ) ( به فصل 2.2 مراجعه شود )
رویه کاری بین اداره امور مهاجرت و دادگاه امور مهاجرت یک رویه گردشی است و با مدارکی که در آنها دوبار به اثبات می رسد .
در این پروسه اداره امور مهاجرت به فرد متقاضی می گوید : ” تو نتوانسته ای سن خود را اثبات کنی در نتیجه بنظر ما تو 18 ساله هستی . از آنجائیکه ما تورا بزرگسال می دانیم بنابراین تو فرد قابل اعتمادی نیستی .”
دادگاه امور مهاجرت هم به فرد متقاضی می گوید : ” از آنجاییکه اداره امور مهاجرت اعلام می دارد که تو فرد قابل اعتمادی نیستی بنابراین ماهم هیچ تحقیق مستقلی برای تعیین و تشخیص سن و سال تو انجام نمی دهیم. ”
اکنون جریان پرچالش هجوم کودکان و جوانان متقاضی پناهندگی به سوئد نسبت به سال 2015 کاهش یافته است اما هنوز به میزان کمی همچنان ادامه دارد . برروی افرادی که بتازگی با تقاضای پناهندگی وارد سوئد می شوند روش پزشکی تشخیص سن و سال اعمال می شود . مسئولیت اینکه اداره امور مهاجرت همچنان روش و مقررات خود را بکار می گیرد ، بر عهده دولت سوئد است. پیشنهاد می کنیم که تحقیق و ارزیابی مستقلی در زمینه شرح حالی که متقاضیان پناهندگی اظهار می دارند و نیز بر روی سایر اسناد و مدارک اثباتی آنها صورت گیرد
به منابع زیر نیز رجوع کنید :
”تشخیص پزشکی بر روی متقاضیان پناهندگی که به تنهایی به سوئد آمده اند”
کلمات کلیدی : کتاب ، در باره تشخیص سن و سال ، نبود تضمین و امنیت حقوقی
مترجم : وحید صابری مقدم – 15/2/1400 (5/5/2021) Översatt av Vahid Saberi Moghadam, auktoriserad tolk 5 Maj 2021